ΜΕΣΑ-ΕΞΩ

ΜΕΣΑ-ΕΞΩ ( ενα)

Κάποια στιγμή εμφανίζεται!
Αρχίζει με μια αίσθηση μυστηρίου, σα να υπάρχουν κρυφές και αόρατες γραμμές επικοινωνίας από τις οποίες όμως ΕΣΥ είσαι αποκομμένος. Τα μυστήρια δημιουργούν ερωτήσεις και τα σενάρια αρχίζουν. Επαναλαμβανόμενα σενάρια που καταλήγουν πάντα στο χειρότερο τέλος.-όχι αυτό με το γάμο και το βαθύ κοίταγμα στα μάτια.
Άλλοι άνθρωποι είναι υποκείμενα της προσοχής εκτός από ΕΣΕΝΑ. Η προσοχή σου έχει αφαιρεθεί από δικαίωμα, από κεκτημενο θα έλεγα. Και τα σενάρια προσθέτουν άλλο ένα θέμα: η προσοχή είναι στραμμένη σε ένα άλλο άτομο, άρα ΕΓΩ δεν είμαι πια ιδιαίτερός για ΕΣΕΝΑ. κάποιος άλλος είναι πιο ενδιαφέρον, πιο σημαντικός, πιο διασκεδαστικός, πιο γλυκός. τουλάχιστον τώρα.
Οτιδήποτε άλλο, οποιοσδήποτε άλλος εκλαμβάνεται ως απειλή από την προσωπικότητα, η οποία θέλει να είσαι ΕΣΥ το μοναδικό πρόσωπο με το οποίο ο σύντροφος να περνάει πραγματικά όμορφα. Άλλα πρόσωπα ή και δραστηριότητες είναι απειλή και άρα ΕΣΥ είσαι λιγότερο καλός και ακόμα περισσότερη προσοχή σου αφαιρείται. Οτιδήποτε μπορεί να προκαλέσει ζήλεια, το σκυλί, τα παιδιά, η δουλειά, η σκέψη ή η επικοινωνία με πρωην αγαπημένα πρόσωπα. Όσο περισσότερο θεωρούμε ΑΥΤΟ ως απειλή τόσο περισσότερη ζήλεια θα είναι η αντίδραση μας. Απόρριψη είναι το συναίσθημα που γεννιέται μέσα μας.
Επιπλέον, χρειάζεται να αντιμετωπίσουμε το γεγονός ότι πρέπει να ασχοληθούμε με κάτι άλλο όταν το αγαπημένο πρόσωπο είναι επικεντρωμένο σε κάτι ΕΞΩ από μας, όταν ο χρόνος του δεν είναι διαθέσιμος για μας. Αυτό δημιουργεί μια πίεση, μια αγωνία, ενώ ο σύντροφος γνωρίζει ήδη τι να κάνει με τον δικό του χρόνο. Υπάρχουν και τα δυσάρεστα συναισθήματα που αισθανόμαστε και όλο αυτό μαζί δεν είναι ιδιαίτερα ευχάριστο, συν τω χρόνω γίνεται επώδυνο, οδυνηρό. Ας προσθέσουμε εδώ και το κυριότερο: έχουμε περιορίσει τον εαυτό μας στον σύντροφό μας , ο σύντροφος μας αποτελεί για μας την ΥΨΙΣΤΗ ΠΗΓΗ της διασκέδασης, της απόλαυσης και της ασφάλειας. Η ύψιστη πηγή είναι ΕΞΩ από μας. Όλα έρχονται από έξω: η έμπνευση, η αγάπη, η τιμωρία, η αλήθεια, η ικανοποίηση, η ανταμοιβή.
Αυτή είναι μια γενικότερη πεποίθηση του εαυτού μας, είναι μοτίβο μαθημένο και επαναλαμβανόμενο. Η ζήλεια είναι μια μορφή πίεσης που πηγάζει από την αλληλεπίδραση με το περιβάλλον. Δεν εχει την ίδια επίδραση κι ένταση σε όλους. Εξαρτάται από τις υποκειμενικές αντιλήψεις του ατόμου για τη σοβαρότητα της καταστασης κι από την αίσθηση της απειλής που του δημιουργεί η κατάσταση αυτή. Μία διάσταση της προσωπικότητας που παίζει ρόλο στην αντιμετώπιση της ζήλειας είναι το «κέντρο ελέγχου»(focus of control), όρος της ψυχολογίας της μάθησης και της ψυχολογίας των κινήτρων. Ορίζεται ως μια πεποίθηση σχετικά σταθερή για το βαθμό στον οποίο οι συμπεριφορές μας επηρεάζουν την επιτυχία ή την αποτυχία μας σε κάτι. Επηρεάζει τη μάθηση, τα κίνητρα, τη συμπεριφορά και τις στάσεις μας. Καθορίζεται από το πώς ορισμένοι άνθρωποι νιώθουν ότι έχουν ισχυρό έλεγχο στη διαμόρφωση της ζωής τους (ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΕΓΧΟΥ) ενώ άλλοι νιώθουν ότι πρέπει να στηριχθούν σε δυνάμεις εξωτερικές ή ότι η επιρροή εξωτερικών παραγόντων παίζει και τον καθοριστικότερο ρόλο σε ό,τι τους συμβαίνει (ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΕΓΧΟΥ).

κρυσταλλινα νερα

κρυστάλλινα νερά, άγγελέ μου,
ιστοί αράχνης.
βαθύ μαύρο βελούδο
γέλιο μωρού, μωρό μου
ξύλινα σπαθάκια,
σκούφοι από μέταλλο
είσαι εδώ απόψε
μουσική,
μέσα της κύματα ενώνουν.
αρχίζω και θυμάμαι
τις νύχτες στο νησί,
εγώ κι εσύ,
η βασίλισσά σου,
έκπτωτη, άγγελέ μου,
ξύλο από μέταλλο,
πολύτιμη πέτρα,
το φως στ΄ αστέρια,
το φως στα μάτια σου,
έρωτα.
διαχρονική αγάπη.
βρέχει μουσική,
η μουσική της βροχής,
όμως μωρό μου,
βελούδινη νύχτα,
με τυλίγει πάλι,
σκοτεινή.
το φως μου λαμπυρίζει.
"τώρα πια μόνο ο αέρας,
ίσως να φτάνει μόνο αυτό".
μέσα απ΄ το βλέμμα,
ψυχές μαγνήτες,
πλανήτες.
ουρλιάζω στη σιωπή,
μέσα μου σωπαίνω.
Θυμάσαι?
τώρα αρχίζω και θυμάμαι.

2005

FLOW

ροη ειναι η διανοητικη κατασταση στην οποια το ατομο ειναι πληρως απορροφημενο σε αυτο που κανει τη δεδομενη χρονικη στιγμη.
ειναι εστιασμενο στη δραστηριοτητα και δεν υπαρχει τιποτα να αποσπα την ενασχοληση του με αυτη.
ειναι ενα.

ενα.
αυτο και η δραστηριοτητα.

η δραστηριοτητα ειναι αυτο.

ροη.
πρωτη φορα εγω κατανοησα αυτο για το οποιο τοσες φορες ειχα διαβασει, βαφοντας τα καγκελα της βεραντας μου.
πρωτη φορα ασχολιομουν με κατι τετοιο.
και καποια στιγμη συνειδητοποιω οτι εχω "ξεχασει" τα παντα.
ημουνα και το πινελο και το καγκελο και η κινηση του βαψιματος και το αποτελεσμα.
και το μυαλο ειχε παψει να μιλαει και να ανησυχει,

ειχε σιωπησει.
το ιδιο μου συμβαινει κι οταν χορευω.
παυω να λειτουργω εγκεφαλικα και δουλευει μονο το σωμα ακολουθωντας τη μουσικη.
ή η μουσικη ειμαι εγω μαλλον.

ομως και το ποταμι ρεει.

απλα ρεει.

δεν αναρωτιεται αν ρεει σωστα,

αν πρεπει να ρεει ετσι ή αλλιωτικα.

αν κατι στη ροη του ειναι λανθασμενο,

αν ισως να στριψει δεξια αντι για αριστερα,

να μην ακουμπησει τον αριστερο βραχο

γιατι ειναι λιγο ευεξαπτος-ο βραχος-,

και μπορει να το μαλωσει,

ή να του κραταει μουτρα.

ουφ.

ποταμι να γινω.

να ρεω.

απλα να ρεω.

αλλα και γιατι να μην γινω χειμαρρος?

παλι θα ρεω.

αλλα ορμητικα.

FAREWELL LETTER TO FIDEL..........

« Year of Agriculture », Havana

Fidel

At this moment I remember many things:
when I met you in Maria Antonia's house,

when you proposed I come along, all the tensions involved in the preparations. One day they came by and asked who should be notified in case of death, and the real possibility of it struck us all.
Later we knew it was true, that in a revolution one wins or dies (if it is a real one). Many comrades fell along the way to victory.
Today everything has a less dramatic tone, because we are more mature, but the event repeats itself.
I feel that I have fulfilled the part of my duty that tied me to the Cuban revolution in its territory, and I say farewell to you, to the comrades, to your people, who now are mine.
I formally resign my positions in the leadership of the party,

my post as minister,

my rank of commander,

and my Cuban citizenship. Nothing legal binds me to Cuba.

The only ties are of another nature — those that cannot be broken as can appointments to posts.
Reviewing my past life, I believe I have worked with sufficient integrity and dedication to consolidate the revolutionary triumph. My only serious failing was not having had more confidence in you from the first moments in the Sierra Maestra, and not having understood quickly enough your qualities as a leader and a revolutionary.
I have lived magnificent days, and at your side I felt the pride of belonging to our people in the brilliant yet sad days of the Caribbean [Missile] crisis. Seldom has a statesman been more brilliant as you were in those days. I am also proud of having followed you without hesitation, of having identified with your way of thinking and of seeing and appraising dangers and principles.
Other nations of the world summon my modest efforts of assistance. I can do that which is denied you due to your responsibility as the head of Cuba, and the time has come for us to part.
You should know that I do so with a mixture of joy and sorrow. I leave here the purest of my hopes as a builder and the dearest of those I hold dear. And I leave a people who received me as a son. That wounds a part of my spirit. I carry to new battlefronts the faith that you taught me, the revolutionary spirit of my people, the feeling of fulfilling the most sacred of duties: to fight against imperialism wherever it may be. This is a source of strength, and more than heals the deepest of wounds.
I state once more that I free Cuba from all responsibility, except that which stems from its example. If my final hour finds me under other skies, my last thought will be of this people and especially of you. I am grateful for your teaching and your example, to which I shall try to be faithful up to the final consequences of my acts.
I have always been identified with the foreign policy of our revolution, and I continue to be. Wherever I am, I will feel the responsibility of being a Cuban revolutionary, and I shall behave as such. I am not sorry that I leave nothing material to my wife and children; I am happy it is that way. I ask nothing for them, as the state will provide them with enough to live on and receive an education.
I would have many things to say to you and to our people, but I feel they are unnecessary. Words cannot express what I would like them to, and there is no point in scribbling pages.

Ernesto Che Guevara

April 1, 1965

ROLLING STONES..............

ΠΕΡΙ ΑΓΑΠΗΣ -
ERICH FROMM

Γιατί στερούμεθα την αγαπη που τοσο θέλουμε και χρειαζόμαστε όλοι μας?
Αρχικά βέβαια λόγω της παγκόσμιας παραδοχής ότι η αγάπη δεν είναι ποτέ εύκολη. Είναι ένα επίτευγμα πρόσφορο μόνο σε άτομα που είναι συναισθηματικά ώριμα και σε εγρήγορση. Τάσεις για εξάρτηση, κυριαρχία, εκμετάλλευση, σαδισμό και μαζοχισμό αποκλείουν τη συνειδητοποίηση αυτή και απειλούν τη ζωή σε όλα τα επίπεδα.
Υπάρχουν παρανοήσεις οι οποίες και επικρατούν στον πολιτισμό μας και στην κουλτούρα μας.
ΝΑ ΣΕ ΑΓΑΠΟΥΝ- ΝΑ ΑΓΑΠΑΣ
Η πιο διαδεδομένη από όλες τις παρανοήσεις.

Συνηθίζουμε να αντιμετωπίζουμε το πρόβλημα της αγάπης ως πρωταρχικά πρόβλημα του να αγαπηθούμε και όχι του να αγαπάμε, του λαμβάνειν αγάπη παρά του δίνειν αγάπη.
Το να δεχτούμε βαθιά αγάπη είναι μια εμπειρία ικανή να μεταμορφώσει, να μετασχηματίσει τον άνθρωπο. Αλλά το να αντιλαμβανόμαστε την αγάπη ως μια κατάσταση κατά την οποία οι άλλοι προσέχουν εμάς ,παρά ως τρόπο με τον οποίο εμείς εκτιμάμε τους άλλους, είναι λάθος. Η αγάπη είναι πρώτα μία δραστηριότητα του ανθρώπου, όχι μία κατάσταση στην οποία κάποιος παθητικά βρίσκεται.
Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ
Αφού δεχτούμε την αγάπη ως δράση, ως δραστηριότητα,

οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι είμαστε επιρρεπείς και σε μία δεύτερη λανθασμένη αντίληψη.
Υποθέτουμε λοιπόν, ότι η διαδικασία της αγάπης δεν παράγεται εσωτερικά αλλά αποσπάται με μαγικό τρόπο έξω από τον άνθρωπο. Θεωρούμε ότι η αγάπη είναι μια λειτουργία ενός εξωτερικού αντικειμένου παρά η λειτουργία μιας εσωτερικής ικανότητας. Ότι προκαλείται σε μας από άλλους και ότι όταν δεν αγαπάμε αυτό οφείλεται στο ότι δεν υπάρχει κανείς αξιαγάπητος γύρω μας ενώ κατά 99% ο λόγος είναι ότι μας λείπει η ικανότητα να αγαπάμε.
Η αντίληψη ότι το αντικείμενο της αγάπης είναι το καθοριστικό στοιχείο οδήγησε στο Δυτικό ρομαντικό μύθο ότι κάπου υπάρχει ένα άτομο γεννημένο για κάθε έναν από μας. Υπάρχει βέβαια κάποια δόση αλήθειας σε αυτό:

όντας μοναδικοί δεν αγαπάμε οποιονδήποτε με την ίδια ένταση.

Η ιδέα «κάπου υπάρχει η αγάπη μου» δημιουργεί όμορφη μουσική αλλά φτωχή φιλοσοφία.
ΕΡΩΤΑΣ
Ένα τρίτο λάθος είναι ότι μπερδεύουμε την εμπειρία του έρωτα, του να ερωτεύεσαι (falling in love- «πέφτω σε έρωτα») με την συνθήκη του να αγαπάς (being in love- είμαι σε έρωτα»).
Αν δύο άνθρωποι, ολότελα ξένοι μεταξύ τους, γεφυρώσουν το χάσμα της μοναξιάς που τους περιβάλλει, η οικειότητα και το αίσθημα της ενότητας που προκύπτει είναι μια από τις συγκλονιστικότερες και ικανοποιητικότερες εμπειρίες που η ζωή μπορεί να τους παρέχει. Όσο πιο κλειστοί και απομονωμένοι ήταν πριν, τόσο πιο απίστευτη και απολαυστικότερη φαίνεται η εμπειρία που απολαμβάνουν. Το θέμα είναι ότι η σεξουαλική έλξη και η ζωντάνια του ξαφνικού αυτού πλησιάσματος δεν μπορεί να κρατήσει επ΄ άπειρον. Όσο καλύτερα γνωρίζονται τα ζευγάρια, τόσο περισσότερο χάνεται το συναρπαστικό της γνωριμίας.

Τότε, το ερώτημα που τίθεται είναι ένα: αν ο έρωτας τέλειωσε, αν μπορούν να σταθούν στα πόδια τους κι αν μπορούν να περπατήσουν μαζί τον δρόμο της αγάπης. Βέβαια, το γεγονός ότι οι άνθρωποι ερωτεύονται δεν αποκλείει το να είναι η εμπειρία τους αυτή απόλυτα αιτιολογημένη. Όμως, η αρχική ανεπανάληπτη ερωτική έλξη, ο βαθμός στον οποίο το ζευγάρι ήταν τρελλοί ο ένας για τον άλλο, είναι ανεπαρκής δείκτης αυτής της ικανότητας-του να μπορέσουν να ζήσουν και να αναπτυχτούν μαζί.
Υπάρχουν αμέτρητα ζευγάρια, τα οποία, ενώ συμπληρώνουν έναν κύκλο απολαυστικής ερωτοτροπίας, δεν δίνουν ποτέ στους εαυτούς τους την ευκαιρία να γνωριστούν σε βάθος ως ξεχωριστές προσωπικότητες, ως οντότητες. Δεν πετυχαίνουν να εκτιμήσουν ο ένας τον άλλον ως ατομικότητες.
ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ
Τελικά, έχουμε υπερεκτιμήσει τις φυσικές σε αντιδιαστολή με τις ψυχολογικές διαστάσεις της αγάπης.
Εξακολουθούμε να πιστεύουμε ακόμα και σήμερα ότι η αγάπη είναι παιδί της σεξουαλικής ικανοποίησης και ότι εάν δύο άνθρωποι μάθουν πώς να ικανοποιούν ο ένας τον άλλον σεξουαλικά, τότε και θα αγαπήσουν ο ένας τον άλλον.
Η αλήθεια είναι πιο κοντά στο αντίθετο: η σεξουαλική απόλαυση-ακόμα και η γνώση της λεγόμενης σεξουαλικής τεχνικής- είναι αποτέλεσμα της αγάπης. Τα σεξουαλικά προβλήματα οφείλονται σε ψυχολογικές αναστολές, οι οποίες κάνουν την αγάπη αδύνατη. Εχθρότητα ή φόβος έναντι του αντίθετου φύλου αποτρέπει το άτομο να δώσει ολοκληρωτικά τον εαυτό του, να δράσει αυθόρμητα, να εμπιστευτεί τον σεξουαλικό σύντροφο στην οικειότητα της σωματικής εγγύτητας.

συνεχιζεται.....

LOVE IN AMERICA:απόπειρα απόδοσης στα ελληνικά

αδημοσιευτα κειμενα του Φρομ υπαρχουν στην παρακατω ιστοσελιδα:
www.erich-fromm.de/e/index.htm

english poem

through the dark night of the soul,
growing wings to fly into the unbounded
we can either be lonely,
or enjoy the freedom that solitude brings.
"Be a light unto yourself"
to make our way through the darkness
without any companions, maps or guide.
the dawn is not far away.
as the dawn comes closer,
the night will become darker.
You are not here just to become more and more efficient--
you are here to become more and more alive;
you are here to become more and more intelligent;
you are here to become more and more happy,
ecstatically happy…..
If you want to be a poem,
an ecstasy,
then forget about utility.
Remain true to yourself.
2007

Ο ΔΡΟΜΟΣ

MASTER OF THE MOODS


ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΣΟΥΦΙ- ( κατά άλλους έχει βουδιστική προέλευση)

Ένας μεγάλος βασιλιάς μάζεψε τους σοφούς της αυλής του και τους είπε: «Φτιάχνω ένα πολύ όμορφο δαχτυλίδι. Έχω το πιο όμορφο διαμάντι του κόσμου. Θέλω όμως να βάλω μέσα στο δαχτυλίδι ένα μήνυμα το οποίο θα μου φανεί χρήσιμο σε καιρό απόλυτης και μεγάλης απελπισίας. Το μήνυμα πρέπει να είναι μικρό για να χωράει κάτω από το διαμάντι.
Ήταν όλοι τους σοφοί και σπουδαίοι επιστήμονες. Έψαξαν τα βιβλία τους , σκέφτηκαν, αλλά δεν μπόρεσαν να βρουν κάτι.
O βασιλιάς είχε έναν γέρο υπηρέτη που ήταν σαν πατέρας του. Η μητέρα του βασιλιά πέθανε πολύ νέα κι από τότε τον πρόσεχε ο γέρος αυτός υπηρέτης. Ο βασιλιάς έτρεφε απέραντο σεβασμό και αγάπη γι΄αυτόν.
Ο υπηρέτης, λοιπόν, είπε του βασιλιά: « Δεν είμαι σοφός, ούτε επιστήμονας, ούτε καν σπουδαγμένος. Αλλά ξέρω το μήνυμα που ψάχνεις-γιατί υπάρχει μόνο ένα μήνυμα.
Αυτοί οι άνθρωποι δεν μπορούν να στο δώσουν. Μπορεί να σου δοθεί μόνον από έναν μυστικιστή, από έναν άνθρωπο που έχει συνειδητοποιήσει τον εαυτό του.
Στην μακρόχρονη παραμονή μου στο παλάτι γνώρισα λογιών λογιών ανθρώπους. Κάποτε ένας τέτοιος φωτισμένος μυστικιστής ήταν προσκαλεσμένος του πατέρα σου και ήμουνα στις διαταγές του όλο το διάστημα που έμεινε εδώ. Όταν έφευγε, σαν ένδειξη ευγνωμοσύνης μου έδωσε αυτό το μήνυμα», και ο υπηρέτης το έγραψε σε ένα μικρό κομματάκι χαρτί, το τύλιξε και είπε του βασιλιά:
« Μην το διαβάσεις, μόνο κρύψτο μέσα στο δαχτυλίδι. Άνοιξε το μόνο όταν όλα τα άλλα που έχεις δοκιμάσει έχουν αποτύχει, όταν βλέπεις ότι δεν υπάρχει καμμία άλλη διέξοδος».
Και σύντομα ήρθε για τον βασιλιά μια τέτοια ώρα. Ο βασιλιάς έχανε το βασίλειό του, εχθροί τον κυνηγούσαν κι αυτός κάλπαζε απελπισμένος πάνω στο άλογό του προσπαθώντας να σώσει τη ζωή του. Ήταν μόνος, οι εχθροί πίσω του αναρίθμητοι. Έφτασε σ΄ ένα μέρος που ήταν αδιέξοδο. Δεν μπορούσε να πάει ούτε μπροστά , ούτε πίσω.
Ξαφνικά, θυμήθηκε το δαχτυλίδι. Το άνοιξε, έβγαλε το χαρτί το οποίο απλά έγραφε:« Και αυτό θα περάσει».Καθώς διάβαζε, έμεινε σιωπηλός. Όλα σιώπησαν, μέσα του και γύρω του.
« Κι αυτό θα περάσει».
Και πέρασε.Όλα περνούν, τίποτα δε μένει το ίδιο.Οι εχθροί που τον κυνηγούσαν, πρέπει να χάθηκαν στο δάσος ή να πήραν λάθος κατεύθυνση. Έπαψαν να τον κυνηγούν.
Ο βασιλιάς ήταν ευγνώμων και στον υπηρέτη και στον άγνωστο μυστικιστή. Αυτές οι λίγες λεξούλες αποδείχτηκαν θαυματουργές. Ξανάβαλε το χαρτάκι μέσα στο δαχτυλίδι του, μάζεψε τα στρατεύματά του και κατάφερε να κυριέψει πάλι το βασίλειό του.
Όταν έμπαινε θριαμβευτής στην πρωτεύσουσά του, αισθανόταν μεγάλη περηφάνια. Όλοι γιόρταζαν ανά την επικράτεια, παντού ακούγονταν μουσικές και ο κόσμος χόρευε στους δρόμους. Ο πιστός υπηρέτης περπατούσε δίπλα του ανάμεσα στη συνοδεία του. Του είπε: « Αυτή η στιγμή είναι επίσης κατάλληλη: ξαναδιάβασε το μήνυμα».
Ο βασιλιάς ξαφνιάστηκε.
«Τι εννοείς? Τώρα είμαι νικητής, οι υπήκοοί μου πανηγυρίζουν. Δεν βρίσκομαι σε απόγνωση. Δεν βρίσκομαι σε μια κατάσταση που να μοιάζει αδιέξοδη».
Ο γέρο-υπηρέτης απάντησε:
«Άκου. Αυτό είπε ο φωτισμένος εκείνος άνθρωπος και σε μένα τότε: αυτό το μήνυμα δεν είναι μόνο για ώρες απόγνωσης και απελπισίας. Δεν είναι μόνο για όταν αισθάνεσαι ή είσαι νικημένος. Είναι, επίσης, και για όταν είσαι θριαμβευτής. Όχι μόνο για όταν είσαι ο τελευταίος αλλά και για όταν είσαι ο πρώτος.».
Και ο βασιλιάς άνοιξε το δαχτυλίδι, διάβασε πάλι το μήνυμα.
«Και αυτό θα περάσει»,
και ξαφνικά η ίδια σιωπή μέσα του. Τα πλήθη εξακολουθούσαν να πανηγυρίζουν και να χορεύουν. Η υπερηφάνεια, η έπαρση, το εγώ του είχε εξαφανιστεί. Όλα περνούν.
Ζήτησε από τον υπηρέτη του να έρθει και να καθίσει μαζί του και τον ρώτησε: « Υπάρχει τίποτα άλλο?
Όλα περνούν……
Το μήνυμά σου με βοήθησε αφάνταστα».
Ο πιστός υπηρέτης μίλησε ξανά: « Το τρίτο πράγμα που ο σοφός εκείνος άνθρωπος είπε ήταν:
θυμήσου, κάθε τι περνάει, όλα περνούν.
Μόνο εσύ παραμένεις,
εσύ παραμένεις για πάντα ως μάρτυρας,
ως παρατηρητής».
Όλα περνούν, εσύ παραμένεις.
Εσύ είσαι η πραγματικότητα, όλα τα υπόλοιπα είναι απλά ένα όνειρο, μία ψευδαίσθηση. Υπάρχουν όμορφα όνειρα, υπάρχουν τρομαχτικοί εφιάλτες….Αλλά δεν έχει σημασία εάν είναι όνειρο ή εφιάλτης. Αυτό που πραγματικά έχει σημασία είναι αυτός που βλέπει το όνειρο.
Αυτος που βλεπει,
ο παρατηρητής,
ειναι η μοναδικη πραγματικοτητα.