29/5/09

ROLLING STONES..............


ΠΕΡΙ ΑΓΑΠΗΣ -
ERICH FROMM


Γιατί στερούμεθα την αγαπη που τοσο θέλουμε και χρειαζόμαστε όλοι μας?
Αρχικά βέβαια λόγω της παγκόσμιας παραδοχής ότι η αγάπη δεν είναι ποτέ εύκολη. Είναι ένα επίτευγμα πρόσφορο μόνο σε άτομα που είναι συναισθηματικά ώριμα και σε εγρήγορση. Τάσεις για εξάρτηση, κυριαρχία, εκμετάλλευση, σαδισμό και μαζοχισμό αποκλείουν τη συνειδητοποίηση αυτή και απειλούν τη ζωή σε όλα τα επίπεδα.
Υπάρχουν παρανοήσεις οι οποίες και επικρατούν στον πολιτισμό μας και στην κουλτούρα μας.
ΝΑ ΣΕ ΑΓΑΠΟΥΝ- ΝΑ ΑΓΑΠΑΣ
Η πιο διαδεδομένη από όλες τις παρανοήσεις.
Συνηθίζουμε να αντιμετωπίζουμε το πρόβλημα της αγάπης ως πρωταρχικά πρόβλημα του να αγαπηθούμε και όχι του να αγαπάμε, του λαμβάνειν αγάπη παρά του δίνειν αγάπη.
Το να δεχτούμε βαθιά αγάπη είναι μια εμπειρία ικανή να μεταμορφώσει, να μετασχηματίσει τον άνθρωπο. Αλλά το να αντιλαμβανόμαστε την αγάπη ως μια κατάσταση κατά την οποία οι άλλοι προσέχουν εμάς ,παρά ως τρόπο με τον οποίο εμείς εκτιμάμε τους άλλους, είναι λάθος. Η αγάπη είναι πρώτα μία δραστηριότητα του ανθρώπου, όχι μία κατάσταση στην οποία κάποιος παθητικά βρίσκεται.
Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ
Αφού δεχτούμε την αγάπη ως δράση, ως δραστηριότητα,
οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι είμαστε επιρρεπείς και σε μία δεύτερη λανθασμένη αντίληψη.
Υποθέτουμε λοιπόν, ότι η διαδικασία της αγάπης δεν παράγεται εσωτερικά αλλά αποσπάται με μαγικό τρόπο έξω από τον άνθρωπο. Θεωρούμε ότι η αγάπη είναι μια λειτουργία ενός εξωτερικού αντικειμένου παρά η λειτουργία μιας εσωτερικής ικανότητας. Ότι προκαλείται σε μας από άλλους και ότι όταν δεν αγαπάμε αυτό οφείλεται στο ότι δεν υπάρχει κανείς αξιαγάπητος γύρω μας ενώ κατά 99% ο λόγος είναι ότι μας λείπει η ικανότητα να αγαπάμε.
Η αντίληψη ότι το αντικείμενο της αγάπης είναι το καθοριστικό στοιχείο οδήγησε στο Δυτικό ρομαντικό μύθο ότι κάπου υπάρχει ένα άτομο γεννημένο για κάθε έναν από μας. Υπάρχει βέβαια κάποια δόση αλήθειας σε αυτό:
όντας μοναδικοί δεν αγαπάμε οποιονδήποτε με την ίδια ένταση.
Η ιδέα «κάπου υπάρχει η αγάπη μου» δημιουργεί όμορφη μουσική αλλά φτωχή φιλοσοφία.
ΕΡΩΤΑΣ
Ένα τρίτο λάθος είναι ότι μπερδεύουμε την εμπειρία του έρωτα, του να ερωτεύεσαι (falling in love- «πέφτω σε έρωτα») με την συνθήκη του να αγαπάς (being in love- είμαι σε έρωτα»).
Αν δύο άνθρωποι, ολότελα ξένοι μεταξύ τους, γεφυρώσουν το χάσμα της μοναξιάς που τους περιβάλλει, η οικειότητα και το αίσθημα της ενότητας που προκύπτει είναι μια από τις συγκλονιστικότερες και ικανοποιητικότερες εμπειρίες που η ζωή μπορεί να τους παρέχει. Όσο πιο κλειστοί και απομονωμένοι ήταν πριν, τόσο πιο απίστευτη και απολαυστικότερη φαίνεται η εμπειρία που απολαμβάνουν. Το θέμα είναι ότι η σεξουαλική έλξη και η ζωντάνια του ξαφνικού αυτού πλησιάσματος δεν μπορεί να κρατήσει επ΄ άπειρον. Όσο καλύτερα γνωρίζονται τα ζευγάρια, τόσο περισσότερο χάνεται το συναρπαστικό της γνωριμίας.
Τότε, το ερώτημα που τίθεται είναι ένα: αν ο έρωτας τέλειωσε, αν μπορούν να σταθούν στα πόδια τους κι αν μπορούν να περπατήσουν μαζί τον δρόμο της αγάπης. Βέβαια, το γεγονός ότι οι άνθρωποι ερωτεύονται δεν αποκλείει το να είναι η εμπειρία τους αυτή απόλυτα αιτιολογημένη. Όμως, η αρχική ανεπανάληπτη ερωτική έλξη, ο βαθμός στον οποίο το ζευγάρι ήταν τρελλοί ο ένας για τον άλλο, είναι ανεπαρκής δείκτης αυτής της ικανότητας-του να μπορέσουν να ζήσουν και να αναπτυχτούν μαζί.
Υπάρχουν αμέτρητα ζευγάρια, τα οποία, ενώ συμπληρώνουν έναν κύκλο απολαυστικής ερωτοτροπίας, δεν δίνουν ποτέ στους εαυτούς τους την ευκαιρία να γνωριστούν σε βάθος ως ξεχωριστές προσωπικότητες, ως οντότητες. Δεν πετυχαίνουν να εκτιμήσουν ο ένας τον άλλον ως ατομικότητες.
ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ
Τελικά, έχουμε υπερεκτιμήσει τις φυσικές σε αντιδιαστολή με τις ψυχολογικές διαστάσεις της αγάπης.
Εξακολουθούμε να πιστεύουμε ακόμα και σήμερα ότι η αγάπη είναι παιδί της σεξουαλικής ικανοποίησης και ότι εάν δύο άνθρωποι μάθουν πώς να ικανοποιούν ο ένας τον άλλον σεξουαλικά, τότε και θα αγαπήσουν ο ένας τον άλλον.
Η αλήθεια είναι πιο κοντά στο αντίθετο: η σεξουαλική απόλαυση-ακόμα και η γνώση της λεγόμενης σεξουαλικής τεχνικής- είναι αποτέλεσμα της αγάπης. Τα σεξουαλικά προβλήματα οφείλονται σε ψυχολογικές αναστολές, οι οποίες κάνουν την αγάπη αδύνατη. Εχθρότητα ή φόβος έναντι του αντίθετου φύλου αποτρέπει το άτομο να δώσει ολοκληρωτικά τον εαυτό του, να δράσει αυθόρμητα, να εμπιστευτεί τον σεξουαλικό σύντροφο στην οικειότητα της σωματικής εγγύτητας.

συνεχιζεται.....

LOVE IN AMERICA:απόπειρα απόδοσης στα ελληνικά
αδημοσιευτα κειμενα του Φρομ υπαρχουν στην παρακατω ιστοσελιδα:
www.erich-fromm.de/e/index.htm

15 σχόλια:

Άνεμος είπε...

"Η ιδέα «κάπου υπάρχει η αγάπη μου» δημιουργεί όμορφη μουσική αλλά φτωχή φιλοσοφία."
Καταπληκτικό. Δεν είμαι μισάνθρωπος. Δεν είμαι τρελός, ούτε μισογύνης ούτε ματαιόδοξος.
"Όσο πιο κλειστοί και απομονωμένοι ήταν πριν, τόσο πιο απίστευτη και απολαυστικότερη φαίνεται η εμπειρία που απολαμβάνουν"
Τι; Γι αυτό έχω την αίσθηση πως ποτέ δεν ερωτεύτηκα παράφορα; Λόγω της μόνιμης μη απομόνωσής μου;
Ρε συ Πεταλούδα. Όλα τα από κει και κάτω είναι πολύ καλά. Νομίζω πρέπει να διαβάσω λίγο από αυτόν τον κύριο... Μου δίνει επιχειρήματα όταν μιλάω γι αυτά τα θέματα. Πες μου από τι να ξεκινήσω.
Ο πολύς κόσμος πάντως βρίσκεται μάλλον σε στραβό δρόμο σε ότι αφορά αυτά. Νομίζω πως θίγει θέματα ταμπού. Όταν αναφέρω τέτοιες απόψεις σε φίλους, με θεωρούν πολύ γουρούνι.

Η ΠΕΤΑΛΟΥΔΑ είπε...

λοιπον,θιγει και παραθιγει θεματα ταμπου κι αν φανταστεις οτι γραφτηκε το βιβλιο το 1956 καταλαβαινεις οτι ειναι ακριβως ιδια τα πραγματα και χειροτερα μαλλον.
σε καταλαβαινω απολυτα.
το πρωτο που πρεπει να διαβασεις ειναι "η τεχνη της αγαπης",εκδοσεις μπουκουμανη.
απλο και κατανοητο ειναι αποσταλαγμα γνωσης,σοφιας μαλλον.
απο τοτε που το πρωτοδιαβασα το κανω δωρο οποτε βρω ευκαιρια,σαν τρελλη.
αυτα του ομως τα φραμμενα δε νομιζω οτι αναιρουν τον παραφορο ερωτα.
απλα οταν ερθει τον καταλαβαινεις αμεσως.
και τον καλωσοριζεις....

Η ΠΕΤΑΛΟΥΔΑ είπε...

γραμμενα..
οσο για τα περι καλωσορισματος στον παραφορο ερωτα,να προσθεσω οτι ετσι πιστευω.
δεν ειμαι και σιγουρη.
αλλα το πιστευω βαθια μεσα μου οτι το νιωθεις.
σε πιανει μια δημιουργικη μανια καπως.
γεια σου Ανεμε.

Άνεμος είπε...

Λοιπόν. Σημείωσα το βιβλιαράκι και πρόλαβα να δανειστώ από φίλο γείτονα το "Να έχεις ή να είσαι" Πως με είδες;

Η ΠΕΤΑΛΟΥΔΑ είπε...

αψογος!
και ειναι και πολυ καλο,νομιζω θα σου αρεσει ο Φρομμ.
ειναι πολυ σφαιρικος και αγαπαει παρα πολυ τους αρχαιους ελληνες και αναφερεται συχνα σε αυτους.λεει επισης οτι η ψυχολογια ως επιστημη προσπαθει να απαντησε στο φιλοσοφικο ερωτημα των αρχαιων ελληνων τι ειναι ο ανθρωπος, τι ειναι το καλο,τι ειναι ο ερωτας,και λοιπα.
και σε ρωταω εν γνωσει των συνεπειων του νομου: δεν ειναι μαγευτικα ΟΛΑ αυτα?
καλη αναγνωση
και καλη διασκεδαση με τον Φρομμ.

Άνεμος είπε...

Δε μου κάνει καθόλου εντύπωση που είχε ελληνική παιδεία. Μακάρι και μεις οι Έλληνες να είχαμε.
Καλημέρα

Άνεμος είπε...

Μαγευτικά ναι. Είναι μαγεία.
Αλλά έχω και μια ερώτηση. Όταν σε πιάσει η μανία δημιουργίας που ενέφερες, αν ο έρωτας είναι παράφορος δε σου αφήνει χρόνο για δημιουργία έξω από τη σχέση. Τι γίνεται τότε; Που είναι το λάθος; Στην ελλειψη ισοσροπίας να υποθέσω. Και πως να έχεις ισορροπία αν ερωτευθείς παράφορα; Κάπου υπάρχει λάθος.

Η ΠΕΤΑΛΟΥΔΑ είπε...

το μυστικο κρυβεται στην ισορροπια του ατομου μαλλον.
γιατι λεω κι εγω:αν σε πιανει αυτη η δημιοργικη μανια,εισαι χαρουμενος πολυ,παρα πολυ,και δημιουργεις οπου κι αν βρισκεσαι.
δεν ειναι απαραιτητο να δημιοργησεις ενα αγαλμα για παραδειγμα.
μπορει να μαγειρευεις και να πετας.
να διαβαζεις και ολα να σου φαινονται πιο κατανοητα,
να μην περναει και η ωρα βεβαια μεχρι να δεις το αγαπημενο προσωπο και να βασανιζεσαι ή να κρεμεσαι πανω απο ενα τηλεφωνο ή να περιμενεις ενα γραμμα.
αλλα οταν εισαι χαρουμενος,δινεις χαρα στους γυρω σου κι αυτοι στην γυριζουν πισω, και ξανα.
σαν την αλληλεπιδραση των παραξενων σωματιδιων στη φυσικη.
δεν ξερω αν εγινα σαφης.
αλλα δεν υπαρχει κανενα λαθος.
απλα ειναι η προσδιορισιμοτητα αυτων των εννοιων ειναι δυσκολη-πολλοι θα ελεγαν και αυθαιρετη.
καλημερα Ανεμε

Η ΠΕΤΑΛΟΥΔΑ είπε...

"όντας μοναδικοί δεν αγαπάμε οποιονδήποτε με την ίδια ένταση". δεν ξερω αν εισαι γουρουνι ή δεν εισαι αλλα αστους να λενε.
εγω παντως θεωρω τον εαυτο μου μισανθρωπο για να σου πω την αληθεια.
η παραπανω ρησις του Φρομμ απαντα,ισως παλι,στο γιατι εχουμε ή δεν εχουμε,ή νομιζουμε πως δεν εχουμε ερωτευτει κλπ.
ας μην ξεχναμε,και εδω η μεγαλοφυης Πεταλουδα σε εισαγει σε μια αυθαιρετη δικης της εμπνευσεως εννοια:ο μυθος του τι απο καποια ηλικια και μετα δεν υπαρχει ερωτας και συναισθημα.(το λεω και με πιο λιγα λογια αλλα δεν το θυμαμαι τωρα.και δεν μπορω να το αφησω μη προσδιορισμενο,καταλαβαινεις...).
επισης,κανουμε το λαθος,νομιζω,εκτος του οτι δεν ξερουμε ποιοι ειμαστε και τι ζηταμε,
να συγκρινουμε καθετι που ζουμε, με καποιο προηγουμενο που εχουμε ζησει.ή με κατι που εχουμε στο μυαλο μας ως ιδανικη κατασταση και εχουμε διαμορφωσει στο περασμα των χρονων.
δεν ειμαι σαφης ομως.θα επανελθω.
Υ.Γ το παντα υπαρχει πρωτη φορα για ολα παντως ειναι αισιοδοξο.
εξαρταται βεβαια πώς οριζει καποιος το παντα..

Άνεμος είπε...

Πέρασα για ένα γεια γιατί πρέπει να φύγω. Μπορείς με βεβαιότητα να απαντήσεις στην παρακάτω ερώτηση με το παπάκι και διαβάζοντάς τη πάλι μετά να φαίνεται λογική η απάντησή σου; Μπορείς μάλλον έ; Ίσως να είμαι τελικά λίγο γουρούνι...

@Αν μιλήσουμε λοιπόν και για πρωτότυπη δημιουργία πως γίνεται να μένει χώρος γι αυτή όταν κάποιος είναι παράφορα ερωτευμένος και όλα μοιάζουν τέλεια; Και γιατί να θέλει να δημιουργήσει κάτι; Αφού όταν δημιουργείς συμπληρώνεις την εικόνα του κόσμου μέσα στον οποίο ζείς. Αν η εικόνα είναι τέλεια, γιατί να τη μουτζουρώσεις; Απλώς κάθεσαι και την κοιτάς απολαμβάνοντας την υποτιθέμενη τελειότητά της.

@Αγαπάω Φρομμ!

Η ΠΕΤΑΛΟΥΔΑ είπε...

οταν εισαι παραφορα ερωτευμενος δεν ξερω γιατι απαραιτητα πρεπει να φαινονται ολα τελεια.ετσι κι αλλιως ουτε εμεις ουτε ο κοσμος ειναι τελειος.
αυτο που σου δινει ο ερωτας δεν ειναι τελειοτητα.σου δινει μια φοβερη ενεργητικοτητα,μια πνοη (σαν ανεμος ενα πραγμα)δημιουργιας.αν προκειται για πρωτοτυπη και αυθεντικη γνωση και δημιουργια ακομα καλυτερα.
ειναι αυτο που λεμε θεια εμπνευση.
και επαναλαμβανω:οτιδηποτε μπορει να ειναι δημιουργια με το Δ κεφαλαιο.απλα δεν εχουμε μαθει να βλεπουμε τα μικρα απλα πραγματα με τη σημασια που τους αρμοζει.
και την εικονα του κοσμου σου εσυ την δημιουργεις αμα θες τη μουντζουρωνεις και την ξαναζωγραφιζεις.
και της βαζεις και λιγο μπλε,εγω δηλαδη θα εβαζα λιγο.
και ποια η τελειοτητα του κοσμου αν ερωτευοσουν μια γυναικα που ηταν 137 χρονια μεγαλυτερη σου?
ή εγω καποιον με 17 παιδια και 4 γυναικες?στον Λιβανο ας πουμε?
δεν ξερω αν φαινεται λογικη η απαντηση.αν δεν φαινεται,πες μου να σου ξαναπω.
αυτο με το γουρουνι,εχω αρχισει να το ξανασκεφτομαι...
παιδι μου δινει φτερα ο Ερωτας πώς να το κανουμε τωρα?

Άνεμος είπε...

Δηλαδή δεν πιστεύεις ότι ο παράφορος έρωτας ακινητεί; Πιστεύεις πως εκτοξεύει;

Εγώ νομίζω συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Ο έρωτας πρέπει να σταματάει στη θέληση να γνωρίσεις τον άλλο. Και στη θέληση να του προσφέρεις χωρίς να σκοτώνεις το "ΕΓΩ" σου.

Οι παράφοροι έρωτες όμως ισοπεδώνουν το ΕΓΩ. Και δεν το κάνουν καν ΕΜΕΙΣ. Το κάνουν Ο ΑΛΛΟΣ. Και δε μοιάζει η επάγουσα χωρίς όρους παραχώρηση φυσιολογική. Και ο σκοπός τής χωρίς όρους παραχώρησης όποτε εμφανίζεται, εμφανίζεται από φόβο μη χαθεί το αντικείμενο του πόθου. Αυτό θα το πω πορνοφιλία. Αν αισθάνεσαι πως πρέπει να πληρώνεις από το ΕΙΝΑΙ σου προκειμένου να είσαι μαζί του, τότε κάτι δεν πάει καλά. Προφανώς δεν είσαι ερωτευμένος αλλά ψυχικά ασθενής. Και αυτό ακριβώς είναι που παθαίνει ο παράφορα ερωτευμένος.

Αν πάλι δεν είσαι διατεθιμένος να προσφέρεις τα πάντα άνευ όρων, τότε προφανώς δεν είσαι παράφορα ερωτευμένος.

Τι να πω. Αν πιστεύεις και συ πως είμαι γουρούνι, κάντε με μπριζολάκια και πανσέτες. Βάλτε και πατατούλες. Μου αρέσουν.

Καλησπέρα πολύχρωμη Πεταλούδα!

Η ΠΕΤΑΛΟΥΔΑ είπε...

"Ο έρωτας πρέπει να σταματάει στη θέληση να γνωρίσεις τον άλλο. Και στη θέληση να του προσφέρεις χωρίς να σκοτώνεις το "ΕΓΩ" σου".
εδω τι ακριβως εννοεις ?
μονο να τον γνωριζεις?να μην τον ακουμπας?να μην πηγαινεις βολτες μαζι του?
και ποιος ειπε,δεν το καταλαβαινω αυτο,οτι πρεπει ολα να ειναι επωδυνα στον ερωτα.
αμα θες τον αλλον να τον κανεις μπαστουνακι σου ή να γινεις εσυ το δικο του τοτε δεν ειναι ο ερωτας αρρωστος.εσυ ο ιδιος εισαι ήδη ψυχικα ασθενης.
ομως πραγματικα δεν καταλαβαινω τον συλλογισμο σου.
νομιζω οτι καπου υπαρχει αντιφαση.
ειναι αυτα τα μαθηματικα που εχουν επηρρεασει την σκεψη σου μου φαινεται.
αλλα δεν ειμαι και σιγουρη.γιατι μαθηματικα δεν ξερω.
κι ετσι οπως παω θα ξεχασω κι αυτα που ηξερα.

Άνεμος είπε...

Όχι, όχι. Εννοώ απλώς πως δεν πρέπει να γίνεις άλλος. Πρέπει να μπορεί να σε σπρώχνει. Όχι να σε αποπροσανατολίζει σα μαγικός αυλός. Φυσικά και θα τον ακουμπάς και θα κάνεις και πολλά άλλα πράγματα. Την προσωπικότητά του δεν πρέπει να μπορείς να ακουμπάς ούτε εκείνος τη δική σου. Πρέπει απλά να ταιριάζετε. Όχι;

Η ΠΕΤΑΛΟΥΔΑ είπε...

ναι συμφωνω απολυτα.
να ταιριαζεις και να μπορεις να επικοινωνεις και να γελας με τον αλλον μαζι.