Δεν επιτρέπεται να αφήνεις τον εαυτό σου να υποτάσσεται σε κάτι έξω από σένα, φαινομενικά πιο σημαντικό και πιο μεγάλο από σένα. Η όποια «εξωτερική δύναμη», είτε θρησκεία, είτε φιλοσοφικό ρεύμα, είτε πολιτικό κόμμα, είτε άτομο, λαμβάνει μέσα μας-με κάποιον έξοχα μελετημένο τρόπο μαθαίνεται από γενιά σε γενιά- την υπόσταση του καθοδηγητή, της αυθεντίας, της εξουσίας. Λόγω δε, της πασιφανούς της σημαντικότητας και της προφανούς ασημαντότητάς μας, κάποια στιγμή είναι αδιανόητο έστω και να σκεφθούμε να την αμφισβητήσουμε. Έχει εσωτερικευτεί πια βαθιά μέσα μας, είναι κομμάτι του εαυτού μας, είναι πια, ασυνείδητα, καθήκον και χρέος μας να την συμβουλευόμαστε, να τη σεβόμαστε, και να είμαστε μέρος της.
Η δύναμη της αυθεντίας μέσα μας έχει τεράστια ιδεολογική δύναμη, καταπνίγει τον αυθορμητισμό μας και την ελεύθερη εξέλιξη της προσωπικότητάς μας.
Στη σημερινή όμως κοινωνία προπαγανδίζεται και το ακριβώς αντίθετο: δράσε σύμφωνα με ό,τι είναι καλύτερο για σένα. Η παγίδα εδώ όμως είναι ότι υπονοείται πως ότι είναι καλό για σένα θα είναι καλό και για τους άλλους. Αυτή είναι μια βασική αρχή του καπιταλιστικού ανταγωνισμού ή τέλος πάντων της συγκεκριμένου τύπου κοινωνίας που ζούμε.
Δηλαδή, μας διδάσκονται αντιφατικές ιδέες δίπλα δίπλα και αυτό επιτελεί μια σημαντική κοινωνική λειτουργία: μην είσαι εγωιστής (παραιτήσου από επιθυμίες οι οποίες δεν είναι δυνατόν να πραγματοποιηθούν κάτω από αυτές τις οικονομικές+κοινωνικές συνθήκες) και λειτουργεί τόσο εσωτερικευμένα που έχεις την αίσθηση ότι αυτή η παραίτηση είναι δική σου επιλογή, δεν έρχεται από ΕΞΩ (με εξωτερική πίεση). Και η ΠΑΡΑΙΤΗΣΗ μετατρέπεται σε ΗΘΙΚΗ ΑΡΕΤΗ. Αυτή η οπτική της κοινωνικής λειτουργίας του ταμπού του να αγαπάς και να πιστεύεις στον εαυτό σου, το να παραιτείσαι από αυτό και να νομίζεις ότι είναι συνειδητή σου επιλογή, είναι αρκετά ξεκάθαρο για έναν άνθρωπο της, ας πούμε μικροαστικής τάξης. Το αποτέλεσμα αυτής της οπτικής στην μειονότητα των «ισχυρών» είναι πιο περίπλοκη. Θα ήταν αναπηρία για έναν μπίζνεσμαν ή σε έναν επιστήμονα. Σε αυτόν, μετατρέπεται στην «συνειδητή» υποτίθεται επιλογή: να είσαι πετυχημένος, να είσαι αποδοτικός, το καθήκον σου είναι να δουλεύεις. Όλη η ενέργεια μετατρέπεται σε δουλειά, σε καθήκον.(κάπου διάβασα ότι ο Βέμπερ το αποκαλεί «εσωτερικός ασκητισμός», επιτυχημένα νομίζω).
Το αίσθημα της ασφάλειας και του ανήκειν που δημιουργούσαν τα παραδοσιακά θρησκευτικά και οικονομικά δεσμά έχουν σπάσει πια. Δεν υπάρχει προσδιορισμένος και ασφαλής κόσμος. Ο παράδεισος είναι χαμένος. Ο καθένας είναι μόνος του και η επιτυχία ή η αποτυχία του προσδιορίζεται από τους νόμους της αγοράς.
Όλα αυτά δημιουργούν ένα όλο και αυξανόμενο άγχος και «απαιτείται» από το άτομο ένα νέο αίσθημα ελευθερίας, μια καινούρια υποταγή σε θρησκευτικές και κοσμικές αυθεντίες-εξουσίες:
Το κοινό καλό παίρνει προβάδισμα έναντι του ατομικού καλού.
Τώρα πρέπει να φροντίσω τον κόσμο, να στρέψω όλη μου την προσοχή ΕΞΩ από μένα. Είναι αρετή να αγαπάω τους γείτονές μου, να τους φροντίζω, να ανήκω στην ίδια ομάδα μαζί τους.Να προστατέψω το περιβάλλον, να σώσω τα προστατευόμενα είδη, να καλλιεργήσω στον κήπο μου.
η προσοχή και η αγάπη είναι ΕΞΩ από μένα.
πάλι.
.jpg)
7 σχόλια:
Γιά τα μέσα και τα έξω και γιά το αν το αντικείμενο της αγάπης μας είναι μέσα η έξω, έχω να πω μερικά. Παράλληλα θα πω και γιά "την μοναχικότητα και τις φούσκες του εγώ", μιάς και όπως τα βλέπω, είναι όλα το ίδιο ακριβώς θέμα.
Μοιάζουμε πολύ σίγουροι γιά τον διαχωρισμό του "εγώ" και του "μη-εγώ", δηλαδή του μέσα και του έξω. Όμως αυτό είναι ένας συμβατικός τρόπος ερμεινίας της εμπειρίας μας. Και βέβαια ο Φρόυντ είπε διάφορα γιά το ασυνείδητο και μετά άλλοι προσθέσανε και το "συλλογικό υποσυνείδητο" και πάει λέγοντας. Το σίγουρο είναι ότι ένα μέρος του "εγώ" το γνωρίζουμε συνειδητά και ένα άλλο δεν το γνωρίζουμε συνειδητά, αν και οι άλλοι το θεωρούν αναγκαστικά κομμάτι μας. Το λιγότερο σίγουρο, αλλά πλέον πιθανό είναι ότι "αυτό που είμαι" υπερβαίνει όλες τις διαχωριστικές γραμμές του "εγώ και μη-εγώ" που έχουμε συνηθίσει να βάζουμε η να μας βάζουνε.
Όταν αγαπάμε κάποιον σαν "το" ταίρι μας, συν όσες γαρνιτούρες, υπερβολές, μιζέριες, και ό,τι άλλα προκύπτουν, αυτό που βλέπω είναι πως το συνειδητό μας μέρος προσπαθεί να συναντήσει όσο πιό πολύ μπορεί το μέρος που βρίσκεται στο ασυνείδητο. Βέβαια, διαφορετικά βάθη και πλάτη έρωτα αντιστοιχούν σε διαφορετικά βάθη και πλάτη προσέγγισης. Άλλα θα βγούν στον Καζανόβα, άλλα στον Οθέλλο, κι άλλα στον Φραγκίσκο της Ασίζης. Στην ουσία ό,τι και ανπροκύψει, έχει να κάνει με την ολοκλήρωση (ή την προσπάθεια ολοκλήρωσης) του ατόμου. Και στο υπερβατικότερο σημείο της, η εκπλήρωση του έρωτα είναι εκεί που "το υποκείμενο και αντικείμενο γίνονται ένα". Δηλαδή εκεί που συγχωνεύεται η εμπειρία του μέσα και του έξω, μιάς και πάντα ένα ήταν, μόνο που δεν ήταν παντού συνειδητή. Αυτά.
ενα ειναι ολα.
αυτο που ειμαι υπερβαινει αυτο που νομιζω οτι ειμαι.
για να γινει ΕΝΑ το ΜΕΣΑ και το ΕΞΩ,το υποκειμενο και το αντικειμενο,
για να αρχισει κανεις να "βλεπει" τα πραγματα πιο υπερβατικα ή πιο εσωτερικα, αν θες, παιρνει πολυ χρονο,νομιζω.
υπαρχει παντα μια ανοιχτη πορτουλα
για την βαθυτερη κατανοηση του διαχωρισμου και της ενοτητας.
κι ενας φραχτης που περιμενει να βαφτει.
αρκει να ασχολειται κανεις.
στην αρχη συμβατικα.και μη-συμβατικα μετα.
ευχαριστω για τα σχολια.
ΥΓ solitude νομιζα οτι σημαινει και μοναδικοτητα.
Είδα πολύ όμορφες απόψεις. Όμως δεν μπόρεσα να καταλάβω αν θεωρούμε κακό το να προσβλέπουμε στο γενικό και όχι στο προσωπικό καλό. Έχω την αίσθηση πως μία προσήλωση στο προσωπικό καλό έχει μόνο βραχυπρόθεσμα θετικές συνέπειες. Κάπου στη μέση δεν είναι η αλήθεια; Αν πετυχαίναμε όλοι ξεχωριστά αυτό που λέγεται "προσωπική επανάσταση" όχι με την έννοια που έχει στον έφηβο αλλά ευρύτερα, θα είχε κάτι το σύμπαν να κερδίσει από εμάς; Μία μη εφηβική προσωπική επανάσταση, δεν απαιτεί συμβιβασμούς; Δεν είναι αυτοδιατήρηση του εαυτού σε βόθρους με μόνο μέσο ένα μανταλάκι στη μύτη; Πως μπορεί κανείς να αισθάνεται καλά με το ότι καταφέρνει να επιβιώνει αν δίπλα του κυριαρχεί η δυστυχία; Δε μιλάω για συνεχές κοινωνικό έργο με απάρνηση του ΕΓΩ, αλλά για μία μέση λύση...
καλημερα και παλι.
οταν εγραφα ολη αυτην την αναρτηση το κειμενο ηταν ενιαιο κι οχι χωρισμενο σε τρια μερη.
αυτο που προσπαθησα να δειξω,ανεπιτυχως απο οτι φαινεται,ειναι οτι αναλογα με τον τροπο που ειναι δομημενη η προσωπικοτητα,η σταση του απεναντι στην εξουσια και απεναντι στον ερωτα εχει κοινα σημεια.οτι δηλαδη αν δεν εχει μαθει να στεκεται στα ποδια του αναπτυσσει παθογενειες στον ερωτα και τεινει να υποτασσεται στην εξουσια διοτι δεν ειναι κεντρο του εαυτο του και ψαχνει ικανοποιηση/καθοδηγηση απο εξω.σε καμμια περιπτωση δεν υπερασπιζομαι την αποψη οτι πρεπει να ειμαστε εξω απο το κοινωνικο γιγνεσθαι αποκομμενοι ψαχνοντας τη νιρβανα και αδιαφορωντας για το τι συμβαινει γυρω μας.
(τελικα ειναι ακομα πιο δυσκολο απο οτι νομιζα το να γραφεις αποψεις!).
φυσικα και οσο πιο πολυ "ανεβαζεις" τον εαυτο σου τοσο πιο πολυ "επηρεαζεις" και το περιβαλλον γυρω σου.
οχι μονο πιστευω στο γενικο καλο παραλληλα με την προσωπικη εξελιξη αλλα το δεχομαι ως αρχη μου και παλευω για αυτο με οποιον τροπο μπορω.
αν δεχομαστε ως αρχη οτι ειμαστε ολοι συγκοινωνουντα δοχεια και αλληλοσυνδεομαστε τοσο με τους ανθρωπους αλλα και με το συμπαν εξυπακουεται οτι ως η βελτιωση του καθενος μας προσωπικα επιφερει και βελτιωση στον κοσμο γενικοτερα.
αλλωστε το συνολο ειπαμε ειναι κατι περισσοτερο απο το αθροισμα των μερων του.
στο προηγουμενο σχολιο με τον αναγνωστη στελιο αναφερομαστε στο διαχωρισμο του ανθρωπου απο την Ολοτητα και στο οτι ενα ηδη ειμαστε με αυτην,μονο που δεν το ξερουμε βιωματικα κι αισθανομαστε αποκομμενοι εσωτερικα και πνευματικα απο αυτην
καληνυχτα ανεμε.
"σε καμμια περιπτωση δεν υπερασπιζομαι την αποψη οτι πρεπει να ειμαστε εξω απο το κοινωνικο γιγνεσθαι αποκομμενοι ψαχνοντας τη νιρβανα και αδιαφορωντας για το τι συμβαινει γυρω μας"
Ναι. Θα σου πω τι συμβαίνει. Μπαίνω στα χωράφια σου με τα οποία ποτέ δεν ασχολήθηκα (τουλάχιστον όχι με ψυχολογία) αλλά τι να κάνω; Αφού με τρώει...
Λοιπόν, νομίζω πως έχουμε μία τάση μόλις ακούσουμε απέναντι κάποιες απόψεις να τοποθετούμε το συνομιλητή αυτόματα σε μία ομάδα που πιστεύει τα όσα αρχικά ακούμε. Αν περιμείνουμε (αυτός ο λεκτικός τύπος είναι δικής μου έμπνευσης. Έχω ρωτήσει φιλόλογους και μου λένε "απλά το περιμείνω δε χρησιμοποιείται") λίγο, ώστε να ακούσουμε περισσότερα είναι πιθανό να διαπιστώσουμε το αυτονόητο. Ότι δηλαδή αποσπασματικά κοινές ιδέες με δόγματα δε συνεπάγονται δογματική πίστη πάντα.Το ζω από την κακή καθημερινά αφού όσοι έρχομαι για πρώτη φορά σε επαφή με ταμπελιάζουν εύκολα και πάντα ανεπιτυχώς.
Έτσι, για να μη κάνω ότι δε μου αρέσει να μου κάνουν έχω μάθει όταν μου έρχεται να ταμπελιάσω, να ρωτάω κάποια πράγματα. Δε σημαίνει πως τα είχα ήδη πιστέψει... Απλώς σε γνώριζα καλύτερα.
ως προς το περιμεινουμε να μην εχεις κανενα προβλημα.μπορεις να μην χρησιμοποιειται αλλα αφου το χρησιμοποιεις εσυ τωρα ειναι σε κοινη χρηση.και για να σου συμπαρασταθω σε αυτην σου την προσπαθεια να ορισεις το αοριστο θα το χρησιμοποιω κι εγω.
δεν εισαι ο μονος που ρωτας πριν ταμπελιασεις κι ολα τα σχετικα που ανεφερες.
κι εγω περιμεινω σε αυτο και γι αυτο ρωταω οσα ρωταω.αλλιως θα ειχες ταμπελιαστει απο το πρωτο σχολιο.-ακου δεν εχασα το χρονο μου!μωρε τι μας λες....(πλακα κανω ετσι?)
γεια σου
Μάλλον "περέμεινα" εννοείς. Περί+έμεινα, όπως παρά+έμεινα παρέμεινα.... Γιατί δηλαδή το παραμένω να έχει "έχω παραμείνει" και το περιμένω να μη έχει "έχω περιμείνει". Επειδή μιάζει με πιριμίνιτί μι κι ίρχιμι; (περιμένετέ με κι έρχομαι);;;;
Δημοσίευση σχολίου